Open Educational Resources (OER)
Wil je educational resources, ofwel leermaterialen, openbaar maken? Lees dan hieronder waar je op moet letten om schending van het auteursrecht van de maker te voorkomen.
Wat zijn leermaterialen?
Leermaterialen zijn "ieder middel dat in een formele lessituatie wordt gebruikt om de leerling of student kennis en vaardigheden bij te brengen."[1] Deze middelen kunnen tekst, beeld of video zijn, maar ook andere materialen en vormen. Op alle leermaterialen rust het auteursrecht.
Leermaterialen kunnen onder een algemene vrije licentie beschikbaar worden gemaakt. Op dat moment zijn ze ‘open’. Het belangrijkste kenmerk van open leermaterialen is dat ze:
- digitaal beschikbaar en vrij te gebruiken zijn;
- publiekelijk vrijgegeven zijn;
- voorzien zijn van een licentie waarmee (her)gebruik en verspreiding mogelijk is.
Onderwijsinstellingen zijn zowel gebruiker als maker van (open) leermaterialen.
Hoe herken je en waar vind je open leermaterialen?
Open leermaterialen herken je aan een gebruikerslicentie, bijvoorbeeld een Creative Commons (CC)-licentie. Voor meer informatie over de verschillende soorten CC-licenties, zie de Vuistregels voor het vinden van gebruiksvoorwaarden.
Websites waarop je open leermiddelen kunt vinden, zijn onder andere edusources, WikiWijs, Merlot en OER Commons.
Controleer of (her)gebruik van de leermaterialen is toegestaan
Let op de gebruikersvoorwaarden als je materialen van derden gebruikt. Voor meer informatie over gebruiksvoorwaarden, zie de Vuistregels voor het vinden van gebruiksvoorwaarden.
Publiceer eigen leermaterialen met een CC-licentie
Wanneer je leermaterialen hebt ontwikkeld in het kader van je dienstverband, dan ligt het auteursrecht meestal bij je werkgever. Twijfel je hierover? Neem dan contact op met je werkgever. Wanneer het auteursrecht bij je werkgever ligt, heb je namelijk toestemming nodig om het materiaal te verspreiden of te voorzien van een CC-licentie. Kijk op de website van Creative Commons hoe je een licentie aan je werk toekent. Plaats het bijvoorbeeld in de repository van je instelling of via een landelijk of internationaal repository.
Bronvermelding
Een correcte bronvermelding is altijd verplicht wanneer je het materiaal van een ander gebruikt. Wil je weten hoe je dit op de juiste wijze doet? Bekijk dan de APA-richtlijnen uitgelegd.
Vragen?
Heb je naar aanleiding van deze vuistregels nog vragen? Neem dan contact op met een van de medewerkers van het Auteursrechten informatiepunt (AIP) van je instelling.
[1] https://nl.wikipedia.org/wiki/Portaal:Onderwijs/Leermiddelen