Gebruik van foto's en afbeeldingen

Gebruik van materiaal

Wanneer je foto's of afbeeldingen wilt gebruiken in je eigen werk, kies dan voor:

• Materiaal dat je zelf hebt gemaakt.
   
• Open access-materiaal met een Creative Commons-licentie. Afhankelijk van de gebruikte CC-licentie zijn de mogelijkheden voor gebruik meer of minder ruim. Voor meer informatie over CC-licenties, zie de Vuistregels voor het vinden van gebruiksvoorwaarden.
   
• Rechtenvrije foto’s en/of afbeeldingen. Deze kun je bijvoorbeeld vinden op:

Pixabay
Pexels
MMT
Unsplash

• Het citaatrecht; wanneer je citeert uit auteursrechtelijk beschermd materiaal, hoef je hiervoor geen toestemming aan de auteursrechthebbende(n) te vragen en hoef je geen vergoeding te betalen aan de auteursrechthebbende(n). Voorwaarde is wel dat je aan de bepaalde vereisten voldoet. Het citaat moet:

1. een doel dienen; het citaat moet gebruikt worden ter aankondiging, ter beoordeling, in een wetenschappelijke verhandeling of voor een vergelijkbaar doel;
2. proportioneel zijn; je mag niet meer citeren dan nodig;
3. de bron en de naam van de maker moeten vermeld worden;
4. afkomstig zijn uit een reeds gepubliceerde bron.

Maak daarnaast duidelijk dat het een citaat is door er bijvoorbeeld ‘beeldcitaat’ bij te schrijven of zet er een kader omheen, zoals je bij tekst citeren gebruikmaakt van aanhalingstekens.

• Zoekmachines die je helpen om foto’s te vinden gebaseerd op een van de Creative Commons licenties. Bijvoorbeeld:
  • Creative Commons
  • Flickr
     

Toestemming voor gebruik

• Gebruik geen foto’s of afbeeldingen tenzij de toestemming is geregeld via overeenkomsten of licenties bij Stichting UvO (Stichting Uitgeversorganisatie voor Onderwijslicenties Voorheen de sectie Readerregelingen van de Stichting PRO), PictoRight en/of andere beeld- of databanken. Linken naar foto’s en afbeeldingen op het internet is altijd toegestaan, mits deze rechtmatig openbaar zijn gemaakt.
   
• Gebruik foto’s die in opdracht zijn gemaakt en waarop personen staan alleen als je van zowel van de fotograaf als de geportretteerde(n) hiervoor (schriftelijk) toestemming hebt of als je het hebt geregeld via een licentie.
   
• Gebruik foto’s die niet in opdracht zijn gemaakt en waarop personen staan alleen als je hiervoor toestemming van de fotograaf hebt, of wanneer het geregeld is via een licentie en het gebruik niet een redelijk belang van de geportretteerde(n) schaadt. Met dit redelijk belang wordt bedoeld: de schending van privacy of van financiële of commerciële belangen.
   

hbo en wo regeling stichting UvO

Hbo en wo hebben in de Easy Access-regeling afgesloten met Stichting UvO waarin staat dat er maximaal 50 afbeeldingen in een (PowerPoint)presentatie en/of anderszins, maximaal 25 uit één werk en maximaal 10 werken van dezelfde maker opgenomen mogen worden.

Voor het hbo geldt de Easy Access-regeling (HBO). De universiteiten hebben de Easy Access-regeling (WO) van Stichting UvO. Jaarlijks wordt tussentijds door de Stichting UvO onderzocht of de regeling nageleefd wordt. Schending van de afspraken heeft financiële consequenties voor alle hogescholen en universiteiten.

Bronvermelding

Zorg altijd voor een goede bronvermelding. Deze is namelijk altijd verplicht. Op de pagina Bronnen vermelden vind je een praktische handleiding voor bronvermelding in het hoger onderwijs.

Vragen? 

Heb je naar aanleiding van deze vuistregels nog vragen? Neem dan contact op met een van de medewerkers van het Auteursrechten informatiepunt (AIP) van je instelling.
 

[Laatst gewijzigd: juli 2021]